De Formule 1 is al lang niet meer alleen een sport voor technische liefhebbers en racenerds. Dankzij series als Drive to Survive, de explosie van content op TikTok en Instagram, en een leger aan influencers die toegang hebben tot de paddock, is F1 een wereldwijd entertainmentproduct geworden. Maar in de glitter van de sociale media schuilt een spanningsveld: tussen promotie en journalistiek, tussen fans en critici, tussen commercie en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Steeds vaker rijst de vraag of de invloed van influencers in de Formule 1 ten koste gaat van de onafhankelijkheid van de berichtgeving, en of ze niet juist bijdragen aan een eenzijdige, kritiekloze beeldvorming van de sport.
De Formule 1 balanceert daarmee op een breekbaar koord tussen traditie en transformatie. Waar de sport ooit draaide om technische perfectie, strategisch inzicht en fysieke topprestaties, is het nu een wereldwijd mediacircus geworden. Deze transitie weerspiegelt bredere maatschappelijke trends waarin entertainment, commercie en snelle content de boventoon voeren. Maar tegen welke prijs?
Influencers als verlengstuk van de F1-marketingmachine
Wie op TikTok of Instagram de hashtag #F1 aanklikt, komt in een wereld terecht waarin glamour, rivaliteit en adrenaline samenkomen. Influencers als Caity (31.000 volgers) en Makenna Clizer (20.000 volgers) maken F1 toegankelijk en menselijk voor een jong publiek. Hun content varieert van raceanalyses tot memes en lifestylebeelden vanuit de paddock. Maar hoe onafhankelijk zijn ze eigenlijk? "Natuurlijk krijg je als influencer soms voordelen aangeboden," erkent Caity. "Ik ben wel eens uitgenodigd door een team voor een raceweekend in ruil voor content. Maar ik bepaal nog altijd zelf wat ik plaats." Toch nuanceert ze: "Ik besef wel dat je geen kritische video over een team gaat maken als je met ze samenwerkt. Dat zou gewoon dom zijn."
De Formule 1 is big business. Teams, coureurs en de organisatie zelf beseffen dat influencers een brug slaan naar een jonger publiek. Maar die nauwe samenwerking roept vragen op over journalistieke onafhankelijkheid. Een recent onderzoek van de University of Leicester (2023) wees uit dat 62% van de sportinfluencers in Europa wel eens commerciële afspraken had met teams of merken, zonder dat dit altijd transparant werd gecommuniceerd. En hoewel influencers vaak beweren onafhankelijk te blijven, is de verleiding groot om vooral positief te berichten. Want toegang tot de paddock is schaars en waardevol — wie kritisch is, riskeert buitengesloten te worden.
Kritiek? Alleen in de marge
Wat opvalt: in de content van influencers is weinig ruimte voor kritiek. Klimaatimpact, geluidsoverlast, het gebrek aan diversiteit of de overweldigende commercialisering komen zelden aan bod. "Dat soort onderwerpen doen het gewoon niet goed op social," zegt Clizer. "Mensen willen plezier, rivaliteit, drama. Niet per se een discussie over CO2-uitstoot." Maar die realiteit maakt sociale media tot een filterbubbel, waarin alleen de glimmende buitenkant zichtbaar is.
Een belangrijke factor hierin is het algoritme van platforms als TikTok. Gebruikers die interesse tonen in Formule 1-content worden overspoeld met vergelijkbare video's — vaak gericht op emoties, spektakel en heroïek. Die algoritmische logica versterkt bestaande voorkeuren, maar beperkt ook het zicht op kritische of diepgravende perspectieven. Het resultaat: een gepolijste, maar eenzijdige fanbeleving.
En dat is precies het probleem, vindt oud-wereldkampioen Sebastian Vettel. In een interview met NRC (22 maart 2025) zei hij: "De Formule 1 doet alsof het vooruitstrevend is, maar racet in woestijnen, bouwt circuits in dictaturen en vliegt met privéjets naar races die niemand nodig heeft. Ik hou van de sport, maar ik haat de hypocrisie." Vettel raakt daarmee een gevoelige snaar. Zijn uitspraken staan in schril contrast met de opgepoetste realiteit van social media. Op TikTok geen beelden van smog in Singapore of van de vervuilende logistieke operaties die achter elk raceweekend schuilgaan — alleen lachende coureurs en spectaculaire inhaalacties.
Vettel’s persoonlijke bewustwording gaat nog verder. Hij berekende dat zijn CO2-uitstoot tijdens een seizoen gelijkstond aan die van veertig gemiddelde personen. Dat leidde tot investeringen in bedrijven die actief CO2 uit de lucht halen en tot pleidooien voor structurele verandering binnen de sport. Zijn openheid toont aan dat verandering van binnenuit mogelijk is — mits er bereidheid is om verder te kijken dan het spektakel.
Toch blijft het opvallend stil bij de meeste influencers. Bas Jansen, mediadeskundige, is daar niet verbaasd over: "Influencers zijn geen journalisten. Ze zijn een verlengstuk van het merk. Ze willen toegang houden. Kritiek past daar niet in."
Bedreiging voor onafhankelijke journalistiek?
De verschuiving van traditionele media naar influencers en creators heeft gevolgen voor hoe informatie over de Formule 1 wordt verspreid. "Het medialandschap verandert," zegt Jansen. "Vroeger had je sportjournalisten die teams kritisch volgden. Nu zie je vlogs van mensen die in de paddock selfies maken met coureurs. Fans volgen die liever dan een kritisch artikel in NRC of de Volkskrant."
Volgens Jansen ligt daar wel een risico: "Wanneer informatie hoofdzakelijk via influencers komt, verdwijnt er nuance. Er is minder ruimte voor kritische duiding. Fans krijgen een rooskleurig beeld voorgeschoteld waarin de Formule 1 alleen maar cool en spannend is. Dat heeft invloed op de publieke opinie." Bovendien vervagen de grenzen tussen redactie en reclame. Wanneer contentmakers betaald worden voor hun aanwezigheid of content, is het voor het publiek vaak niet duidelijk waar promotie eindigt en verslaggeving begint.
Influencer f1.bv (Nederlandse TikTokker) erkent dat spanningsveld. "Ik ben me er bewust van dat ik met m'n content bijdraag aan het imago van F1. Maar ik probeer ook balans te houden. Zo heb ik weleens gepost over de impact van races op het klimaat, of de kritiek op Las Vegas. Alleen: dat scoort minder goed." Het algoritme beloont positiviteit, spektakel en herkenbare emoties. Kritiek levert minder views op — en dus minder bereik.
De rol van sociale media: verbinding of polarisatie?
Sociale media verbinden fans wereldwijd, maar kunnen ook voor polarisatie zorgen. "Na het zien van een paar Max-video’s krijg ik ineens allemaal Hamilton-content voorgeschoteld. Soms zijn de commentaren daar zo giftig dat ik er gewoon klaar mee ben," vertelde fan Michel de Graaf in een eerder interview. De algoritmes versterken bubbels en rivaliteit — goed voor de engagementcijfers, minder goed voor het inhoudelijke debat. Daar komt bij dat veel fans hun informatie hoofdzakelijk van platforms als TikTok halen, die vooral emotionerende en simplificerende content belonen.
Tegelijkertijd hebben platforms als TikTok gezorgd voor een ongekende groei van de sport, vooral onder jongeren. De Grand Prix van Zandvoort is daarvan het ultieme voorbeeld. Dankzij gerichte campagnes op social media wist het circuit een jonge, digitale fanbase aan zich te binden. "Zonder sociale media had de GP van Zandvoort nooit zo’n impact gehad," zegt de woordvoerder van het circuit. "Het is de motor achter onze beleving." Maar wie bepaalt dan het narratief? Is het de redactie van een krant, een team van PR-experts, of een influencer die een all-access pas heeft gekregen in ruil voor een gesponsorde post?
Wordt F1 een Amerikaanse show?
De overname van F1 door Liberty Media en de invloed van Drive to Survive hebben geleid tot een verschuiving: van racesport naar entertainmentshow. "F1 lijkt soms meer op een Netflix-drama dan op een serieuze sport," zegt Clizer. "Maar dat is ook wat het aantrekkelijk maakt." Sebastian Vettel is kritischer: "We verliezen de ziel van de sport. We zijn van technische perfectie naar Hollywood gegaan."
Deze zogeheten 'Amerikanisering' werkt als een dubbelzijdig zwaard. Enerzijds opent het de deur naar een nieuw en jong publiek dat zich aangetrokken voelt tot het drama en de storytelling. Anderzijds ondermijnt het de authenticiteit waar de sport ooit voor stond. Rivaliteiten worden uitvergroot, conflicten worden gescript — en de werkelijke technische en strategische finesse raakt op de achtergrond.
Toekomst en verantwoordelijkheid
Voor veel jonge fans is juist die ‘Hollywoodisering’ de reden waarom ze F1 zijn gaan volgen. Maar volgens Bas Jansen moeten we waken voor een te eenzijdige beeldvorming. "Het is prima dat de sport aantrekkelijk is gemaakt voor een breder publiek. Maar als dat betekent dat kritiek wordt weggefilterd en commerciële belangen de boventoon voeren, dan is dat zorgwekkend."
Initiatieven zoals het overstappen op duurzame brandstoffen en het verminderen van de ecologische voetafdruk van races zijn stappen in de juiste richting. Maar ze zijn slechts effectief als teams, organisaties én contentmakers bereid zijn hun eigen rol kritisch onder de loep te nemen. De vraag is niet óf influencers een rol moeten spelen in de F1-wereld. Die hebben ze al. De vraag is: wie houdt hen scherp? En wie zorgt ervoor dat er naast de glans van de content ook ruimte is voor de schaduwzijde van de sport?
Want zoals Vettel het verwoordt: "Als we alleen maar juichen en nooit vragen stellen, dan zijn we geen fans meer, maar volgers." De toekomst van de Formule 1 ligt in het vinden van een nieuwe balans: tussen emotie en inhoud, tussen spektakel en diepgang, tussen commerciële belangen en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Alleen dan kan de sport haar ziel behouden — en echt vooruit.
Reactie plaatsen
Reacties